Niedawno (w 2013 r.) wydana została książka prof. dr hab. Kazimierza Baneka pt.: „W Kręgu Hermesa Trismegistosa”. Mam spore zaległości jeśli chodzi o publikacje w języku polskim, więc mogę się mylić, jednak jak na dzisiejszy stan mojej wiedzy, jest to jedyna rodzima książka poświęcona w całości genezie hermetyzmu. Co więcej, autor ukazuje tradycję hermetyczną w sposób rzetelny i obiektywny i nie stara się go intepretować w kontekście współczesnych ruchów filozoficznych, religijnych lub ezoterycznych. Obiektywizm jest jedną z największych zalet opisywanej tu książki. Banek przedstawia zagadnienie z różnych perspektyw, opisuje różne hipotezy odnośnie powstania hermetyzmu, rozważa argumenty za i przeciw...
Continue reading...hermetyzm
Dziewiąty traktat Corpus Hermeticum
Dziewiąty traktat porusza temat zmysłu i myśli. Ludzie, w odróżnieniu od innych żywych stworzeń, posługują się zarówno zmysłami jak i myślą. Co więcej, jedno zawsze towarzyszy drugiemu i są one nierozerwalne. Myśli są niczym matryca, która przyjmuje zarówno negatywne wpływy (złe demony), jak i dobre (Bóg). Gnostycy (ci, którzy znają / posiadają Gnozę Boga) przyjmują jedynie dobre wpływy i myśli ich są dobre – tak więc myśli nie są bierne, lecz możliwe jest, aby aktywnie kierować je w stronę Dobra. Dodatkowo wysunięta jest teza, że Bóg dostępny jest poznaniu zarówno myśli, jak i zmysłów. Do innych poruszanych tematów w niniejszej...
Continue reading...Portal Koziorożca
Według filozofów neoplatońskich dusza przemieszcza się pomiędzy Ziemią i sferą bogów poprzez dwa portale, tudzież bramy: Raka i Koziorożca. Bramy te ulokowane są na ekliptyce i powiązane są z momentem przesilenia letniego i zimowego. Porfiriusz w „Jaskini Nimf” powołuje się na Numeniusza, który opisuje owe portale jako dwa ekstrema na sklepieniu niebieskim – Rak na północy, znajdujący się najbliżej ziemi i władany przez Księżyc, a na południu Koziorożec, związany z przesileniem zimowym, oddalony od nas najbardziej i władany przez Saturna. Według Porfiriusza teologowie utrzymywali, że dusze zstępują na ziemię poprzez bramę Raka, a opuszczają ją poprzez bramę Koziorożca. Brama ta...
Continue reading...Siódmy i ósmy traktat Corpus Hermeticum
Z dużym opóźnieniem, ale za to dwa traktaty: Corpus Hermeticum VI: Bardzo krótki traktat opisujący opłakany stan ludzi pozbawionych znajomości („Gnozy”) Boga. Boga poznać można jedynie sercem i umysłem gdyż zmysły nam na to nie pozwalają. Zmysły są bowiem otumanione płaszczem, który nosimy i który jest źródłem wszelkiego zła – według wierzeń gnostyków i hermetyków jest to powłoka, którą otacza się dusza zstępując na ziemię i przechodząc poprzez kolejne sfery planetarne, nabierając ich cech. Powrót do Boga możliwy jest tylko gdy dusza, przedzierając się w drodze ku górze poprzez kolejne sfery, odrzuca kolejne warstwy wpływów planetarnych (por. CH I). Corpus...
Continue reading...Szósty traktat Corpus Hermeticum – Dobro jest jedynie w Bogu i nigdzie poza Nim
Głównym zagadnieniem szóstego traktatu jest Dobro. Idea Dobra zaczerpnięta jest tu z neoplatonizmu – jest to Pierwsza Przyczyna, Jedno, Źródło. Przeciwieństwem Dobra jest zło, które nie istnieje samoistnie, jest ono jedynie brakiem Dobra. Dobro jest wyłączną domeną Boga i nie istnieje poza Nim. Jedynie ludzie, którzy doświadczyli gnozy są w stanie dostrzec prawdziwe Dobro, Piękno i Doskonałość. Istnienie zła na ziemi jest skutkiem braku znajomości Dobra ale wynika też z cierpienia, które utożsamiane jest z pasywnością i biernością. Rozdział (podobnie jak i poprzednie) dostępny jest w dziale "Biblioteka". Zapraszam do lektury!
Continue reading...Pomiędzy słowami – błędy w łacińskim Corpus Hermeticum
Marsilio Ficino przeszedł do historii z wielu powodów. Dzięki jego dziełom możemy wyobrazić sobie jak wyglądała medycyna w XV w. Przyczynił się on również do odrodzenia myśli platońskiej w Renesansie. Tłumaczył on dzieła m.in. Platona, Porfyrego, Jamblicha i Plotinusa. Interesował się astrologią, magią astralną, podkreślał znaczenie muzyki w rozwoju wewnętrznym, próbował dokonać syntezy platonizmu z chrześcijaństwem. Przetłumaczył on również zbiór traktatów hermetycznych znanych jako Corpus Hermeticum. Dzieło to było na tyle istotne, że z polecenia swojego patrona, Cosimo de'Medici, Ficino odłożył na bok wszelkie inne tłumaczenia dopóki jego praca nad Corpus Hermeticum nie została zakończona. Druk tego zbioru doczekał się...
Continue reading...Piąty traktat Corpus Hermeticum – Manifestacja Niewidzialnego Boga
Piąty rozdział Corpus Hermeticum składa się z dwu części: kazania i hymnu. W kazaniu Hermes opisuje w jaki sposób Bóg objawia się w świecie będąc jednocześnie niewidzialnym. Sporo jest tu sprzeczności, które Hermes zdaje się godzić – z jednej strony Bóg niedostępny jest fizycznym oczom i jedynie wewnętrzny „wzrok umysłu” jest w stanie na mocy łaski dostrzec Ojca. Z drugiej strony, jest On we wszystkim, co tworzy i całe stworzenie jest Jego ciałem, dzięki czemu dostępny jest też fizycznemu wzrokowi. W hymnie podkreślona jest niemożliwa do uchwycenia esencja Boga – jest on zarówno u góry, jak i na dole, zarówno...
Continue reading...Czwarty traktat Corpus Hermeticum – Hermes do Tat
Czwarty rozdział Corpus Hermeticum przedstawia konwersację pomiędzy Hermesem i jego synem Tatem. Tematem dyskursu jest dualizm dobro-zło, bezcielesność-cielesność, boskość-śmiertelność i konieczność właściwego wyboru. Wybór, według Hermesa, leży pomiędzy przyjemnościami nierozumnego ciała, a dążeniem do zdobycia Umysłu i osiągnięcia Gnozy. Traktat ten, podobnie jak poprzednie, dostępny jest w dziale "Biblioteka" – zapraszam do lektury!
Continue reading...Trzeci traktat Corpus Hermeticum – Święte Kazanie Hermesa
Trzeci rozdział Corpus Hermeticum jest bardzo krótkim i jednocześnie niezwykle trudnym do przetłumaczenia traktatem. Wynika to nie tylko ze stylizowanego na archaiczny stylu G.R.S. Meada, ale także z wysoce uszkodzonej treści oryginału. Do tego należy dodać, że styl oryginału pozostawia również wiele do życzenia, niektórzy tłumacze twierdzą wręcz, że napisany został on przez osobę, która nie władała biegle greckim. Oryginał jest na tyle trudny w odczycie, że wszystkie znane mi przekłady tego traktatu na język angielski różnią się dość znacznie w swej treści. Traktat ten pozbawiony jest elementów gnostycznych, nawiązuje za to do elementów kosmologii egipskiej, judaistycznej i stoickiej. Opisuje...
Continue reading...Kaduceusz i punkty Tyche (Fortuny), Daimona (Ducha), Ananke (Konieczności) i Erosa (Miłości)
Tyche, Daimon, Ananke i Eros – według Makrobiusza te cztery bóstwa miały u shellenizowanych Egipcjan stanowić bardzo istotną funkcję, były one bowiem obecne przy narodzinach każdego człowieka. Podkreśla to również Platon w micie o Er, gdzie ukazany jest proces zstąpienia duszy na ziemię. Przed rozpoczętcięm nowego życia dusza wybiera swój Los i Daimona (opiekuńczego ducha, który pogaga duszy w wypełnieniu jej losu), które na mocy Konieczności stają się związane z duszą przez kolejny cykl inkarnacyjny. Eros z kolei jest jednym z najstarszych bogów, pierwszym, lub jednym z pierwszych, którzy wyłonili się z Chaosu. Jest siłą, która porusza wszystko nie tylko...
Continue reading...
Najnowsze komentarze